Otizm Spektrum Bozukluğu
Otizm spektrum bozukluğu, genellikle ilk 3 yaşta başlayan ve hayat boyu devam eden, kişinin etrafıyla sözel ve sözel olmayan şekilde uygun ilişki kuramaması şeklinde ifade edebileceğimiz gelişimsel bir bozukluktur. Otizm spektrum bozukluğu içinde kullanılan “spektrum” terimi, geniş bir yelpaze üzerine yayılmış semptomları ve semptomların derecesini ifade eder.
Otizm spektrum bozukluğu çocukluk döneminin başında gelişim gösterir ve nihayetinde bireyin toplum içinde, örneğin sosyal hayatta, okulda, ya da çalışma hayatında sorunlarla karşılaşmasına neden olur.
Doğumdan sonraki ilk yıl içinde otizm belirtileri ortaya çıkar. Daha nadir vakalarda ise ilk sene boyunca çocukta normal gelişim devam eder ve daha sonra otizm belirtilerinin ortaya çıkmasıyla birlikte çocuklar, 18 ila 24 ay arasında bir gerileme döneminden geçer.
Otizm spektrum bozukluğunun tam anlamıyla iyileşmesi mümkün olmasa da, erken başlanan ve yoğun olarak sürdürülen tedavi birçok vakada çocuğun hayatında büyük ve önemli bir fark yaratabilir.
Otizm Spektrum Bozukluğunun Nedeni Nedir?
Bugün, otizm spektrum bozukluğuna neyin neden olduğu bilinmemekle birlikte genetik temelli olduğuna ilişkin bulgular vardır. Ancak hangi gen ya da genlerin sorumlu olduğu henüz bilinmemektedir. Çevresel faktörlerin de otizme yol açabildiğine ilişkin görüşler vardır. Hem genetik temellerin hem de çevresel faktörlerin etkileri üzerine çok sayıda araştırma yapılmaktadır.
Otizmin çocuk yetiştirme özellikleriyle ya da ailenin ekonomik koşullarıyla hiçbir ilişkisi yoktur; bu nedenle otizm spektrum bozukluğunu her çeşit toplumda, farklı coğrafyalarda, ırkta ve ailede rastlanmaktadır.
Otizm Spektrum Bozukluğu Çeşitleri Nelerdir?
Otizm spektrum bozukluğu günümüzde Otizm, Asperger sendromu (AS), Çocukluğun dezintegratif bozukluğudur (ÇDB). Önceden tanımlanmamış gelişimsel bozukluk türünde olduğu gibi, birbirinden bağımsız oldukları kabul edilen tıbbi durumların tamamını kapsamaktadır.
Otizm belirtilerine sahip ancak hastalığa tanı konacak kadar yeterli kriterleri sağlamayan çocuklara verilen tanıya atipik otizm denir. Bu tür otizmin varlığı tartışmalı olsa bile, çocuklarda otizm belirtileri görüldüğü zaman mutlaka bir uzman doktora başvurulmalıdır.
Çocuklarda Yaşa Göre Otizm Belirtileri Nelerdir?
0-1 Yaş Otizm Belirtileri:
• Göz teması ya yoktur ya da kısıtlıdır.
• Gülümsemek veya gülmek gibi neşeli ifadeler ya yoktur ya da kısıtlıdır.
• Kendisine yapılan yüz ifadelerine tepki ya yoktur ya da kısıtlıdır.
• Beklenmedik objelere fazla ilgi duyarlar.
1-2 Yaş Otizm Belirtileri:
• Yaşıtlarına kıyasla işaret etmek, ulaşmayı denemek gibi basit el hareketleri ya yoktur ya da kısıtlıdır.
• Kelime kullanımı kısıtlıdır.
• İsmine tepki ya yoktur ya da kısıtlıdır.
• Sebep yokken yüksek sesle bağırırlar.
• Tekrarlayan hareketler sergilerler.
2-3 Yaş Otizm Belirtileri:
• Temastan hoşlanmazlar.
• Konuşmakta güçlük çekebilirler.
• Agresif tavırlar sergileme sıklıkları artar.
• Başkalarından duyduklarını tekrar etmeye başlarlar.
4-5 Yaş Otizm Belirtileri:
• Ses tonlamaları tek bir boyutta çıkar.
• Kelimeler ve cümleler net olmayabilir.
• Sosyal hayatta zorluklar çekmeye başlayabilirler.
5-6 Yaş Otizm Belirtileri:
• Basit şakaları algılayamayabilir ve negatif tepkiler sergileyebilirler.
• Dikkatini toparlamakta güçlük çekebilirler.
• Yeme bozukluğu ortaya çıkabilir.
6-7 Yaş Otizm Belirtileri:
• Kendisine yöneltilen olumlu cümleler ve sevgi gösterilerini reddederler.
• Kahkaha atmak gibi olumlu, ağlamak gibi olumsuz tepkileri beklenmedik anlarda uzunca bir süre sergileyebilirler.
• Sorulara konu ile alakasız cevaplar verebilirler.